به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، طیبه موسوی کارشناس آموزش و پرورش در همایش فقر پژوهی اظهار کرد: نتایج آزمون تیمز و پرلز سال ۲۰۱۵ برای پایه چهارم ابتدایی نشان داد که ایران از بین ۴۷ کشور در درس علوم رتبه ۴۳ و در درس ریاضی از بین ۴۹ کشور رتبه ۴۲ را در پایه هشتم دارد. در درس ریاضی از بین ۳۹ کشور رتبه ۲۹ را داشتیم.
وی افزود: ایران در المپیادها در بین ۷۶ کشور در رشته شیمی رتبه ۳ و در رشته ریاضی از بین ۱۱۱ کشور رتبه ۵ را دارد و یک درصدی که درصدهای کنکور بالا زدند و نخبه هستند می‌توانند در المپیاد جهانی رتبه کسب کنند اما در آزمون‌های بین‌المللی تیمز و پرلز از ترکیه و قطر هم رتبه کمتری داریم.
موسوی بیان‌کرد: دانش‌آموزان برای ورود به مدارس تیزهوشان و کسب مدال المپیاد آماده می‌شوند و بعد فرار مغزها را داریم. تصمیم‌گیری درباره تحصیل مثل منحنی “S” است. برای حرکت از نقطه “الف” به نقطه “ب” خانواده باید بخشی از درآمد را از دست بدهد و از هزینه‌های ضروری بزند و خرج تحصیل فرزندش کند به امید دستیابی به نقطه مورد انتظار که درآمد بالا در آینده است.
این کارشناس آموزش و‌پرورش گفت: اگر خانواده بداند فرزندش در آینده درآمد خوبی کسب می‌کند برای او هزینه انجام می‌دهد اما اگر خانواده‌های متوسط و فقیر بدانند اینگونه نخواهد شد این هزینه را نمی‌کنند. انتظار رسیدن به قله بالا انتظاری است که نظام آموزشی شکل داده و معلم و دانش‌آموز را اسیر کرده است و این انتظار مصیبتزا ترک تحصیل دانش‌آموزان طبقات متوسط و فرودست را به همراه دارد. نظام نخبه‌گرا برای طبقات بالا طراحی شده و طبقات متوسط و فقیر قربانی می‌شوند. در نظام نخبه‌گرا باید کاری کرد حداکثر دانش‌آموزان در کلاس‌های درس باقی بمانند و ترک تحصیل نکنند.
موسوی ادامه‌داد: روشی که اقتصاددان‌ها مطرح می‌کنند مسیر جایگزین است که در نظام‌های آموزشی نخبه‌گرا به کار می‌رود؛ در همین رابطه شرکتی در هند مراکز آزمون را ایجاد کرده است و آزمون‌های هوش برگزار می‌کند. برگزیدگان این آزمون‌ها به عنوان کارآموز در شرکت‌های مختلف جذب می‌شوند و در صورت موفقیت، استخدام خواهند شد. این روش منبع امیدی برای افرادی است که به دلیل کاستی‌های نظام آموزشی عقب مانده‌اند.
موسوی گفت: در ایران مشکلات نظام آموزشی ما به این صورت است که مبتنی بر نخبه‌گرایی است و بی‌ثباتی کتب درسی و نظام آموزشی را شاهد هستیم به‌گونه‌ای که تدوین کتب درسی سخت باعث شده معلمان خود را با تغییرات نظام آموزشی هماهنگ نکنند و بی‌انگیزه شوند. از سوی دیگر تجاری‌شدن آموزش‌وپرورش را شاهد هستیم؛ طی ۵۳ سال دو نظام آموزشی داشتیم از جمله ۶٫۳٫۳؛ از سال ۴۵ تا ۷۰ نظام آموزشی ۵٫۴٫۳ اما از سال ۷۰ تا ۹۱ سه نظام آموزشی داشتیم که این تغییرات مداوم باعث تغییر کتب درسی می‌شود.
این کارشناس آموزش و‌پرورش ادامه‌داد: کتاب زیست شناسی سال دوم دبیرستان رشته تجربی سال تحصیلی ۹۱-۹۲، ۱۸۰ مورد اصلاحات داشت و از سال ۹۵ تا ۹۷، ۱۲۲ واژه جدید را فرهنگستان زبان وادب فارسی وارد کتاب‌های زیست کرد.
وی متذکر شد: عدم ثبات کتاب‌های درسی دو هزینه اساسی از جمله جدایی دو نهاد خانواده و مدرسه، داشت؛ به گونه‌ای که در گذشته برادر و خواهر به فرزند کوچکتر در آموزش دروس کمک می‌کردند و نیاز به معلم خصوصی کمتر بود اما تغییرات مکرر کتب درسی این کارکرد را از بین برده است و باعث می‌شود نظام آموزشی بیشتر تجاری شود و نیاز خانواده‌ها به معلم خصوصی و آموزشگاه‌های انتفاعی بیشتر شود. اگر برای چاپ کتاب‌های درسی هزار میلیارد تومان نیاز است اما برای تغییر آن ۱۰ هزار میلیارد تومان و گروه‌های تجاری سودهای بسیاری از تغییرات دارند و پیشنهاداتی را به مسئولان می‌دهند.
موسوی گفت: نظام‌های آموزشی نخبه‌گرا شاهد افزایش فرار مغزها و سرخوردگی دانش‌آموزان طبقه متوسط و ضعیف هستند بنابراین باید برنامه درسی را برای گروه متوسط و نه نخبه طراحی کرد.