برای کسانی که خارج از مشی لابیگری، محفلی و قومی به دنبال انتخاب عقلانی هستند لازم است در این فرصت اندک تا زمان انتخابات ، سؤالاتی را شفاف مطرح کرد،زیرا در این برهه زمانی حساس که مردم خوزستان با حجم بالایی از مشکلات دستوپنجه نرم میکنند چنانچه هنوز بارقه امید و قصد شرکت در انتخابات را دارند لازم است باظرافت و دقت در انتخاب ا افراد واجد شرایط تحقیق و تصمیمگیری نمایند،در این راستا بررسی سوابق افراد و یافتن انگیزه واقعی افراد از مهمترین مؤلفههای بررسی افراد واجد شرایط است.
بررسی سوابق افراد کار سختی نیست و مردم میتوانند با تحقیق و جستجو به آن دست یابند اما بررسی انگیزههای افراد کار سختی است. در کشورهای توسعهیافته انتخابات در قالب معرفی اهداف و برنامههای حزبی است که ملاک تصمیمگیری مردم است، ولی در ایران به دلیل ضعف جدی در این زمینه و پاسخگو نبودن تقریباً تمام احزاب و گروههای سیاسی با توجه به تجربیات گذشته، شاید این دوره بیشتر از دورههای گذشته بیشترین وجه انتخابات فردی و محفلی و قومی است.
معمولاً کاندیدا بعد از اعلام تصمیم خود مبنی بر ورود به عرصه انتخابات و کاندیدا شدن از اهداف و انگیزههای خو رونمایی میکنند که به طبع آن چون معمولاً استراتژی و راهبرد مشخصی برای نیل به اهداف خود ندارند و معلوم نیست با چه ابزاری باید بهصورت انفرادی در تحقق آنها عمل نمایند لذا بعد از رونمایی، با دادن وعدهووعیدهای رنگین به افراد و گروهها سعی در جلب نظر و حمایت آنها دارند.
هرگاه از کاندیدا پرسیده شود اهداف و انگیزههای شما برای ورود به عرصه انتخابات چیست؟ اکثر آنها از احساس دین و تکلیف سخن به میان میگویند. اما برای واکاوی درست چرایی ورود به این رقابت شاید بتوان از پیشفرضهای ذیل بهره برد.
در شعار احساس تکلیف و خدمت به مردم و تلاش جهت توسعهی استان، با پیشفرض صحیح بودن به دلیل ضعف اعتماد بین افکار عمومی تقریباً خریداری ندارد و بهتر است کاندیدا کلاً از این شعار کلیشهای دستبردارند و اگر سعی و تکلیفی دارند تلاش نمایند فارغ از کاندیدا شدن و در امور اجرایی و اجتماعی و جهادی به آن عمل نمایند که اتفاق زمینههای انجام آن در جامعه بسیار گسترده است.
اما بدون پرده باید گفت کسب شهرت و شناخته شدن در استان و شهرستانها، از مهمترین اهداف برخی افراد از ورود به عرصه رقابت مجلس است؛ اما تجربههای گذشته نشان داده معمولاً افراد با این نیتها دیگر امکان شهره شدن و کسب جایگاه مشخص حتی در مناسب اجتماعی را مانند گذشته نخواهند داشت، به باور بسیاری از افراد متأسفانه غیر توانمند این رویه را میان بری برای ارتقای درجه اجتماعی و نداشته نای خود میدانند که روش بسیار غلطی است.
از دیگر ابزارهایی که برخی از داوطلبان معمولاً در انتخابات برای هویدا شدن خود از آن بهره میگیرند تا بتوانند برای انجام معاملات با دیگر کاندیدایی که شانس قبولی دارند استفاده نمایند، حربه تخریب رقیبان و موجسواری تودهای است. در این عرصه متأسفانه شماری از افراد توسط برخی افراد غیر و یا حتی کاندیدا تحریک میشوند تا آرای سایر رقبا را تخریب کنند. به بیان بهتر، ورود آنان به معنای ریزش آرای کاندیدای پیشرو در شهر یا شهرستان خاصی است. اگر فردی قابلیت رأی آوری در منطقهای را داشته باشد برخی از کاندیداهای سایر مناطق با تحریک فردی دیگر درصدد تخریب آرای آن هستند.
از مهمترین اهداف ورود افراد به صحنه انتخابات نیل به اهداف محلی برای تغییرات گسترده در سطح مدیریت استان و شهرستانها با استفاده از ابزار نماینده بودن است،بعضی از کاندیداها پس از پیروز شدن در این عرصه، با تکیهبر آرایی که کسب مینمایند، فشار به مقامات اجرایی را آغاز میکنند؛ این نمایندگان با بهرهگیری از جایگاه و موقعیت، درواقع آرای خود را بهمثابه اهرم فشار قراردادِ تا در سطح استان یا شهرستان حوزه انتخابیه خود، پستها را تصاحب و به افراد و گروههای خود واگذار نماید که متأسفانه یکی از بزرگترین مشکلات استان است که به دلیل ضعف مسئولان اجرایی استان و کشور این عارضه کاملاً نمایان است.
این تغییرات به شکلی فراگیر شده که گلها از همان ابتدا از مدیریت عالی استان و بعد شهرستان شروعشده و حتی تغییر در حوزه فرمانداریها، مدیران کل ادارات، معاونین آنها و گاهی حتی روسای ادارات را شامل میشود. البته درگذشته شاهد بودهایم که این تغییرات حتی تا بدنه آموزشوپرورش و تغییر مدیران مدارس را نیز شامل شده است.
مخربترین قسمت ماجرا انگیزه، به دست آوردن رانت و ورود به عرصه لابیگریهای سیاسی و اقتصادی است، درگذشته شاهد بودهایم نمایندگانی که نه-تنها وظایف قانونی خود را فراموش کردهاند بلکه با معرفی خویشاوندان و آشنایان خود برای مناصب مختلف سیاسی و اقتصادی سعی دارند با ایجاد شبکهای از آشنایان یا بهاصطلاح کادر سازی، مسیر رانت و لابی و نفوذ خود را هموار کنند. که متأسفانه بعضی از تخلفات اقتصادی از این مسیرها انجام میگیرد.
در بررسی انگیزههای افراد این تجربه هم درگذشته وجود دارد که برخی از کاندیداها پس از ورود به مجلس با نزدیک شدن به حلقههای خاص از افراد، یا با تعریف و تمجید از دولت یا احزاب خاص و با بهکارگیری ابزارهای قانونی و رسانهای تلاش میکنند تا به حلقههایی متصل شوند که در ادوار گذشته خوزستان بسیار بودهاند.
البته دلایل و انگیزههای بسیاری را میتوان برای کاندیداتوری و ورود به مجلس شناسایی و تحلیل کرد، ولی این عرصههای ذکرشده معمولتر و بارزتر هستند؛ که مردم باید توجه ویژه به آنها داشته باشند و در پی نظارت دقیق بر آنان باشند. البته پیشفرض مثبت ما در ورود اکثر افراد به عرصه رقابت انتخابات همان دلیل اول (خدمت به مردم و آبادانی استان) است، ولی مردم نباید پیشفرضها و نیات گوناگون بعضی کاندیدا را نادیده بگیرند. درنهایت پیشنیاز تشخیص صحیح و منصفانه بررسی دقیق دلایل و نیات نامزدهای انتخاباتی، توجه به پیشینه فعالیت آنها، نحوه تبلیغات و رصد حالات و حرکات سیاسی و اقتصادی آنان درگذشته و حال است.
من ا… التوفیق